Nauki Małej Drogi wywodzą się ze zrozumienia Czterech Podstawowych Prawd oraz prawa przyczyny i skutku zwanego karmą. Nakierowane są na rozwój samego praktykującego. Ich celem jest przezwyciężenie własnego cierpienia i osiągnięcie wyzwolenia – oznacza to uwolnienie się od identyfikacji z osobistym „ja” i tym samym od najróżniejszych, szkodliwych stanów emocjonalnych, które zniekształcają postrzegany przez nas obraz świata i negatywnie wpływają na nasze działania. Wyzwolenie to wgląd, który wpływa w coraz większym stopniu na nasze życiowe nastawienie. Zauważamy, że nie musimy wszystkiego, co się przydarza nam i innym, traktować osobiście, więc przestajemy czuć się jak tarcza strzelecka, do której wszyscy mierzą.

Nauki Małej Drogi są podstawą buddyzmu i nadają rozwojowi duchowemu człowieka jasny kierunek. Ich punkt wyjścia stanowią Cztery Podstawowe Prawdy, jednocześnie tworzące ramę dla całej nauki Buddy Siakjamuniego. Pierwsza z nich brzmi: istnieje cierpienie. W porównaniu z wyzwoleniem oraz niezmienną świeżością oświecenia wszystkie przemijające doświadczenia wydają się cierpieniem. Druga mówi, że cierpienie to ma przyczynę, a jest nią niewiedza przenikająca umysł każdego, kto nie jest oświecony. Postrzeganie własnego ciała, myśli i uczuć jako odrębnego i trwałego „ja” jest źródłem wszystkich niezręcznych i szkodliwych myśli, słów i działań. Trzecią prawdą jest, że istnieje koniec cierpienia. Budda wskazywał więc z kolei na cel praktyki – wyzwolenie i oświecenie. Czwarta zaś poucza, że istnieje droga prowadząca do końca cierpienia. Jest nią praktyka buddyjska polegająca na uwalnianiu umysłu od wszelkich słabości i rozwijaniu jego wszystkich doskonałych właściwości.

Istotną rolę w rozwoju umysłu z buddyjskiego punktu widzenia pełni zrozumienie i zaakceptowanie prawa przyczyny i skutku. Oznacza to, że widzimy obecne doświadczenia jako skutki naszych wcześniejszych myśli, słów i działań oraz zaczynamy, przy pomocy mądrego i pożytecznego postępowania, świadomie zasiewać przyczyny przyszłego szczęścia. Unikamy więc działań przynoszących cierpienie i tak kierujemy swoim życiem, żeby przynosić jak najwięcej pożytku innym. Nauki Małej Drogi rozprzestrzeniły się w południowo-wschodniej Azji, w takich krajach jak Sri Lanka, Tajlandia, Kambodża i Birma.

Nauki Wielkiej Drogi mierzą wyżej. Mają na celu przede wszystkim rozwinięcie współczucia i mądrości dla dobra wszystkich istot. Dzięki zrozumieniu, że wszystkie one dążą do szczęścia, a ich cierpienie wynika z niewiedzy, pojawia się w nas współczucie. Mądrość natomiast przychodzi wraz z wglądem w iluzoryczną, „pustą” naturę wszystkich zjawisk. Zachodzi to dzięki uświadomieniu sobie, że są one zależne od siebie nawzajem, przemijają i w związku z tym nie istnieją naprawdę. Rozwinięcie współczucia i mądrości buduje psychiczny nadmiar, dzięki któremu możemy działać dla pożytku innych z otwartym, nieosobistym nastawieniem. Nauki Wielkiej Drogi rozprzestrzeniły się głównie w Wietnamie, Japonii, Chinach i Korei.

Nauki Diamentowej Drogi idą o krok dalej. Koncentrują się bezpośrednio na umyśle i nieoddzielnym od niego potencjale oświecenia, który każdy może urzeczywistnić. Metody Diamentowej Drogi stanowią ścieżkę do tego osiągnięcia: budzą w pełni wszystkie tkwiące w nas doskonałe właściwości – przede wszystkim zaś nieustraszoność, radość i aktywne współczucie. Umysł każdej istoty jest przejrzystym światłem. Nie jest rzeczą: nie posiada wagi, koloru, zapachu, kształtu ani formy. Nie ma początku, ani końca i jest wolny od wszelkich ograniczeń. Jest jak przestrzeń: promieniująca, inteligentna, niezniszczalna, radosna i współczująca. Budda swoim przykładem pokazuje nam, że ostateczny cel jest możliwy do osiągnięcia dla wszystkich. Za pomocą metod Diamentowej Drogi doświadczymy stanu trwałego szczęścia i z tego poziomu będziemy pomagać innym w takim samym urzeczywistnieniu. Najszybszy i najbardziej wszechstronny kontakt z oświeceniem możemy uzyskać dzięki identyfikacji z nauczycielem Diamentowej Drogi, który reprezentuje Stan Buddy, Stan Oświecenia. Nauki Diamentowej Drogi rozprzestrzeniły się przede wszystkim w Tybecie, Mongolii i w niektórych z dawnych republik Związku Radzieckiego – Tuwie, Buriacji i Kałmucji.